Ang IRRI gintukod sadtong 1960 sang Ford and Rockefeller foundations. Natabo ini sang lima ka tuig bag-o ang unang termino ni Marcos bilang isa ka president sang Pilipinas.
ANG PASUNI Gintukod ni anay pangulong Ferdinand Marcos ang International Rice Research Institute (IRRI).
INDI INI MATUOD
ANG KAMATUORAN: Ang IRRI gintukod sadtong 1960 sang Ford and Rockefeller foundations. Natabo ini sang lima ka tuig bag-o ang unang termino ni Marcos bilang isa ka president sang Pilipinas.
NGAA KINAHANGLAN I-FACT-CHECK: Sa isa ka vlog ni Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., ginhambal niya nga ang iya nga ama ang nagttukod sang IRRI para matuman ang una nga mga kinahanglanon sang pungsod sa pagkaon. May ara sobra pa sa 800,000 nga views, 84,000 nga likes, at 9,000 nga comments nsang giinsulat ang fact-check nga ini..
MGA DETALYE:
Sadtong Setyembre 2021, sa ika-104 nga larageay sang yumao nga diktador nga si Ferdinand Marcos, nagpagwa ang kanyang anak nga si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. ang isa ka vlog sa iya YouTube channel. Gindetalye na niya ang handom sang iya nga ama para sa pungsod.
Suno kay Marcos Jr.: “Nagsimula sa kanya ang mga pundasyon. ’Yung mga basic na pangangailangan ng tao ay natugunan. Unang-una ay kailangan may makakain ang tao. Dahil dito ay kanyang binuo ’yung IRRI, International Rice Research Institute, ’yung research kung ano ’yung pinakamagandang binhi, papaano ang mga pinakamagandang mga teknolohiya.”
Sa isa pa ka vlog, ginhambal man ni Marcos Jr. nga Pilipinas ang nagtudlo sa mga kaingud nga pungsod kaangay sang Vietnam kag Indonesia sang ila nga mga nabal-an nga pamaagi sang bugana nga agrikultura. Suno pa sa iya, nakabalo ang mga ini sa Los Baños kung sa diin ang IRRI.
Indi matuod ang sugid-sugid ng aini.
Suno sa website sang IRRI, ini ay isa ka international, independent, kag nonprofit nga research kag education institute nga makit-an sa University of the Philippines Los Baños (UPLB). Gintukod ini sadtong 1960 sang Ford kag Rockefeller foundations nga may tulong halin sa gobyerno ng Pilipinas.
Indi pa pangulo sadto si Marcos Sr.
Ginbaliskad man mismo ni Marcos Jr. ang sugid-sugid nga ini sa isang vlog nga mas una ginpagwa sa ila YouTube channel. Diri, sinabi niyang ang IRRI ay hindi isang Philippine agency apang isang international na organisasyon. Ang vlog na ito ay ini-upload noong 2019.
Sa isa ka mensahe sadtong 1972, nagsiling si anay presidente Marcos nga wala sang iban nga pungsod sa iban nga kalibutan ang bumalakal sa mga manami nga binhi nga natukiban sang IRRI luwas sa Pilipinas. Amo kung ngaa ang mga kaingod pungsod ay nakinginpulos sa pagtuon kag pag ubra sang IRRI sa Asya kag indi gid ang Pilipinas, indi angay sa ginasiling ni Bongbong.
Apang, gintukod ni Marcos ang Philippine Rice Research Institute (PhilRice) sadtong 1985 sa idalum sang Executive Order 1061. ini amu sa idalom sang Department of Agriculture kag may katuyuan nga pamayuhon ang teknolohiya kag produksiyon sang palay sa punsod para ini sa mga Filipino.
Samtang ginatukod ang IRRI para mapabilin ang pagpanguma sang humay sa mga pungsod nga nagasandig sa industriya nga ini, ang PhilRice ay ginhimu sa rason nga mapabakod ang kaugalingon nga ikasarang sang Pilipinas nga ihatag ang kinaugalingon nga mga kinahanglan sa bugas.
(Gin-lubad sang Daily Guardian gikan sa orihinal nga fact check report sang Rappler)
Daily Guardian is part of #FactsFirstPH, which brings together various sectors that are committed to promoting truth in the public space, and exacting accountability on those who harm it with lies. For those interested to join the initiative, email editorial@dailyguardian.com.ph and info@factsfirst.ph, or send a message to facebook.com/DailyGuardianPH.
