FACT-CHECK: Leni Robredo wala gamanipular sang mga laragway sang rallies

ANG PASUNI: Ang kampo ni Leni Robredo may grupo para magmanipular sang mga litrato sa ila sorties

INI INDI MATUOD

The facts: Maharlika TV (https://maharlika.tv/…/leni-may-hukbo-ng-photoshop…/) nagpaguwa sang storya natuhoy sa grupo sang photo manipulators nga nagdesisyon nga maggwa sa kampo ni Leni Robredo bangud indi na sang mga ini makaya nga padayunon ang ila ginaobra.

Ang artikulo nagtudlo lamang sa isa ka persona nga si “J.R.”, nga suno sa ila amo ang photo editor nga nag-umpisa obra para sa kampo ni Leni Robredo sang Nobyembre 21 kag humalin tungod nga indi na sya kaagwanta sang iya obra.

Mga pahayag ni J.R. ang masami nga ginamunu sa artikulo. Lakip sa mga pagtu-ad sini ang paggamit sang balloon o lobo nga may rosa nga duag sa mga drone shots para mamanipular kag mangin mga tawo kung tulukon kag ang grupo sini ginabayadan P70,000 tubtob P100,000.

Luwas kay J.R, wala na sang iban pa nga background sang source.

Ang paggamit sang isa ka anonymous o indi makilala nga ginginkanan sang impormasyon nagabutang sang pasuni sa mahuyang nga kredibilidad.

Ang Associated Press (https://www.ap.org/…/telling-the-story/anonymous-sources) may yara sini nga guidelines:

Sa idalom sang AP rules, ang materyal halin sa isa anonymous sources magamit lamang kung:

  1. Ang materyal ay impormasyon kag indi opinyon o spekulasyon, kag kinahanglanon sa isa ka report.
  2. Ang impormasyon indi available luwas kung may kondisyon nga ginpataw ang source.
  3. Ang source masaligan, kag ara sa posisyon nga may direkta nga kinaadman sang impormasyon.

Suno kay J.R., nakahibalo sia nga ginamonitor ini sang mga pulis apang ini lang ang matamud nga talagman para matukod ang iya pagka-anonymous.

Ang Maharlika TV naggamit lamang sang stock photo nga nagapakita sang likod sang isa ka lalaki nga may suga sang computer screen sa background.

Pero ang ginaalegar nga pagkumpesar sini nga may mga duag rosa nga balloon ginagamit na nga alegasyon kontra sa “Kakampink group”.

Dugang pa sang AP: “The AP routinely seeks and requires more than one source when sourcing is anonymous. Stories should be held while attempts are made to reach additional sources for confirmation or elaboration. In rare cases, one source will be sufficient – when material comes from an authoritative figure who provides information so detailed that there is no question of its accuracy.” (Ang AP masami nga nagapangita sang masobra sa isa ka source kung ini mga anonymous o indi magpakilala. Ang istorya dapat hawidan samtang dapat matinguha nga magsagap sang dugang nga sources para sa pagkumpirma o matul-id nga pagpatpat. Sa talagsa nga mga kaso, hustu na ang isa ka source – kung ang materyal nagahalin sa mga otoridad nga nagahatag sang impormasyon nga tama ka detalyado kag wala na sang kwestyon sa iya sini kaid-id)

May mga dalagku nga pamangkutanon sa istorya, nga wala na iban nga background sa source kag dugang nga ebidensya para masuportahan ang iya mga pahayag.

“The story also must provide attribution that establishes the source’s credibility; simply quoting

“a source” is not allowed. We should be as descriptive as possible: “according to top White House aides” or “a senior official in the British Foreign Office.” The description of a source must never be altered without consulting the reporter,” AP added.

(Ang istorya dapat man makahatag sang attribution nga makapasad sang kredibilidad sang source; wala ginatugutan ang simple nga paghambal nga ini naggikan sa “isa ka source” lamang. Dapat kita mangin masaysayon: “halin sa top White House aides” ukon “halin sa isa ka senior official sa British Foreign Office.” Ang deskripsyon sang isa ka source dapat wala sang pagbaylo nga wala sa ihibalo sang reporter,” dugang sang AP.)

Siling pa gid sang AP, dapat mabutang ang byline sang reporter. Ang Maharlika TV nagbutang lamang sang ai/mtvn sa punta sang artikulo.

Kung indi man gani, para sa isa ka explosive story pareho sini, dapat may kaupod nga footage o iban nga on-the-record sources para maapid sa kumpesyon. Kung wala, ini lamang isa ka shabby journalism o sa malala, isa ka imbento nga sugilanon nga naga pakuno-kuno isa ka malaw-ay nga artikulo.

(Sinulatan sang Baguio Chronicles; Ginlubad ni Ryce Erica Lacbanes sang West Visayas State University-College of Communications para sa Daily Guardian)

Source:

https://www.facebook.com/852083154847743/posts/5145236125532403/?d=n&_rdc=2&_rdr

Daily Guardian is part of #FactsFirstPH, which brings together various sectors that are committed to promoting truth in the public space, and exacting accountability on those who harm it with lies. For those interested to join the initiative, email editorial@dailyguardian.com.ph and info@factsfirst.ph, or send a message to facebook.com/DailyGuardianPH.